Kosterlijke Ontdekking: Waterspuwers (september 2016)

Vorige week onstonden spontaan twee echte waterspuwers uit de Sint Jan. Door een verkeerde afsluiting in de straat en een verstopte kolk, kon het hemelwater niet weg via de goten en zocht het een weg via twee afvoerpijpen van een dakje boven de toeristeningang.
Vroeger hadden kerken en kathedralen slechts waterspuwers om het regenwater zo ver mogelijk van de muren, ramen en funderingen af te voeren. Deze uitmondingen van goten of vergaarbakken moesten echt spuwen, want koperen of loden afvoerpijpen waren te kostbaar en makkelijk om te stelen. Dat proletarisch lenen is vandaag weer een actueel probleem. Zelfs van daken wordt lood gestript. Het levert enkele euro’s op en kost duizenden euro’s om te repareren. Poorters van Gouda, help ons dit te voorkomen!
Het antieke waterspuwen op straat had ook een voordeel. Middeleeuwse straten hadden middenin een geul als een open riool. Tijdens fikse regenbuien werd er stevig gespuwd en de straat schoon gespoeld. Bij de Franse godshuizen kregen de ‘gargouilles of gargoyles’ al in den beginnen de meest bizarre gestalten van mensen en monsters, dieren of fabeldieren. Men heeft diverse verklaringen voor deze verschijningen. Zo moeten deze demonen en monsters, als symbolen voor het kwaad, het levenbrengende water door hun keel laten vloeien en gedwongen goed werk doen, het bevloeien van de aarde! Deze gargouilles hebben hun hand vaak aan de keel en trekken vieze gezichten. Ze getuigen van de zwakheid van het vlees of de zeven doodzonden. Men denkt ook aan een kwaadwerende functie, want deze monsters zouden door hun uiterlijk, geesten en demonen buiten de kerk houden. Enigszins naïef bedacht, want laten we eerlijk wezen, soort zoekt soort niet soort. Deze theorie zou ook gelden voor de zogenaande fratskoppen, die hoog bij de dakvoet van het tongewelf, aan het eind van menig consoles in de kerk zitten. In de Sint Jan zijn ze van hout en op zich al een bezoekje waard. Leuk idee om hier mallen van te maken en als waterspuwer in ue tuin te gebruiken?