photo sharing and upload picture albums photo forums search pictures popular photos photography help login
Pijk Kuipéri | all galleries >> Friesland (Fryslân) >> W >> Wons (Wûns) > Wons, prot gem [004], 2008.jpg
previous | next
13-OCT-2008

Wons, prot gem [004], 2008.jpg

De kerk is gebouwd in 1728 als vervanging voor de uit de eerste helft van de 12e eeuw stammende romaanse tufstenen kerk, waarvan de toren ongeveer rond 1200 gebouwd was.
In tegenstelling tot andere kerkgebouwen in de omgeving is deze kerk gebouwd in een achthoekige vorm.
Zo komt de kerk ook aan de naam “de theebus”
Het windijzer op het torentje is een hert. Dit dier verwijst naar de geschiedenis van Wons,
dat vroeger woldens en later Wildinghe heette. In officiële stukken van 1374 komt U de naam Woldens (eind van het woud) tegen.

Het opschrift op de preekstoel vertelt ons dat deze in het jaar 1681 besproken (geschonken) is door Richtje Jacobs Abbema, jonge DOVI van 23 jaar. Zij was een welgestelde boerendochter en woonde met haar familie op Doniawier. Deze preekstoel komt dus nog uit de Romaanse kerk. Deze rijk gesneden renaissance preekstoel van eikenhout bezit op de zes hoeken gecannuleerde zuiltjes, rustend op met bladwerk versierde dragers. Het motief van de zuiltjes vindt u terug in de poten van de avondmaalstafel, die in de jaren negentig van de vorige eeuw gemaakt is door onze dorpsgenoot Ivor van Klink.
Bij de restauratie van 1962 vond men onder de vloer zg. Bremer tegels, deze hebben met oude verzaagde grafzerken een plaats op het podium gekregen
Het orgel dateert uit 1891 en is gebouwd door de orgelbouwers Bakker en Timmenga uit Leeuwarden.
Het doopvont is van 1963 en is ontworpen en gemaakt door beeldhouwer Chris Fokma van Leeuwarden. De afbeelding op het voetstuk stelt de scheppende hand van God voor waaruit het levende water stroomt. Rondgaande ziet men twee vissen opduiken waarvan de laatste zijn kop in de hand legt, waarmee de kringloop gesloten is.
De houten borden met daarop de namen van predikanten stamt uit 1877. De eerste predikant is Rudolphus Uiterwijk. Hij wordt genoemd in 1592, als eerste leraar na de Reformatie.
In de hal vindt u een reinigingsbekken (pisina) vermoedelijk uit de voormalige middeleeuwse kerk.
Ook vindt u hier een gedeelte van het deksel van een sarcofaag.
In de oostelijke muur van de kerk bevindt zich een gedenksteen ter nagedachtenis aan J.C.P.Salverda.
Deze friese dichter was onderwijzer in Wons van 1807-1836. Op het kerkhof ligt nog een kleine gedenksteen.
De muur rond het kerkhof heeft het ijzeren hek vervangen, oud Wonsers konden zich nog herinneren dat voor 1910 er ook een muur rond het kerkhof had gestaan. Daarom is in 1977 deze situatie weer in ere hersteld.
Bij opgravingen in 1941 en 1962 zijn er gebeeldhouwde fragmenten, voorstellend de apostelen en een complete sarcofaag gevonden. De fragmenten van deze apostelen en de sarcofaag, bevinden zich in het museumkerkje te Janum.


other sizes: small medium large original auto
comment | share