De onvoorstelbare wreedheden die hier hebben plaatsgevonden gaan de menselijke geest te boven.
Van alle Duitse kampen is het Auschwitz complex het grootste in omvang en hier zijn ook de grootste aantallen slachtoffers van het misdadige Naziregime omgebracht.
Vanaf 1942 kwamen de systematische deportaties van Joden op gang en gedurende 1943 en 1944 waren de 4 grote gaskamers en crematoria bijna continue in bedrijf en vaak zelfs zwaar overbelast.
Tussen maart 1940 en 27 januari 1945 zijn hier ruim 1.100.000 mensen omgebracht, het merendeel van hen waren Joden.
Op de top van deze waanzin wist men 6.000 personen per dag te vermoorden.
Of men nu een Poolse politieke gevangene, Russische krijgsgevangene, zigeuner of Jood was, de dood lag altijd op de loer. Bij de zware slavenarbeid was de levensverwachting slechts 6 of 7 weken.
De Duitsers waren in staat om na een selectie van een Jodentransport per trein, 70 procent binnen een half uur te vergassen.

Hoeveel Auschwitz-misdadigers zijn ooit veroordeeld?

Voormalig Auschwitz-bewaker Reinhold Hanning (94) heeft vandaag vijf jaar celstraf gekregen. Er leven nog maar weinig mensen die in het beruchte concentratiekamp hebben gewerkt. Hoeveel van alle bewakers, kampcommandanten, organisatoren en andere schuldigen hebben uiteindelijk terechtgestaan?

Het moest in de woorden van de nazi's de 'definitieve oplossing voor het Jodenprobleem' worden: de systematische uitroeiing van alle 11 miljoen Joden in Europa. In totaal hebben ze er 6 miljoen vermoord. Auschwitz, in het zuiden van Polen, was het dodelijkste vernietigingskamp. Tot de bevrijding van Auschwitz door het Rode Leger in 1945 werden er ruim een miljoen Joden vermoord.
De strop

Het eerste massaproces tegen de kopstukken van het vernietigingskamp werd in 1947 in de Poolse stad Krakau gehouden. Veertig kampcommandanten en -bewakers stonden terecht voor hun misdaden. Binnen een maand werden er 23 veroordeeld tot de strop. De rest kreeg celstraffen tussen de drie jaar en levenslang. Een SS-dokter kreeg vrijspraak, op basis van getuigenissen van ex-gevangenen.
Zo snel als de eerste berechting verliep, zo moeizaam kwam het tweede proces tot stand. Dat komt volgens deskundigen doordat er in Duitsland een zwijgcultuur rond de Holocaust ontstond, die pas in de jaren zestig werd doorbroken.

Pas in 1963 verscheen een grote groep SS'ers in Frankfurt voor de rechter. Dit waren personen die op eigen initiatief gevangenen martelden, verminkten of vermoordden. Justitie gaf in deze periode geen prioriteit aan medeplichtigen die naar eigen zeggen alleen bevelen hadden opgevolgd.
Het proces trok veel publiciteit, maar de straffen waren veel lager dan bij het eerste tribunaal. Zes mannen kregen de maximale straf: levenslang; de doodstraf was inmiddels al lang afgeschaft.

De rest kreeg celstraffen tussen drie en veertien jaar. Vijf kampmedewerkers ontsprongen de dans en werden vrijgesproken. In 1965 werd het laatste vonnis uitgesproken.

De jaren erna verschenen er nog maar sporadisch mensen die in Auschwitz hadden gewerkt voor de rechter.

In 1977 stonden er, ook in Frankfurt, twee oud-SS'ers terecht. Ze werden verantwoordelijk gehouden voor zogenoemde dodenmarsen. Gevangenen moesten tijdens zo'n mars aan een stuk blijven lopen, totdat ze door uitputting en honger in elkaar zakten.

Naarmate de tijd vorderde, werd het steeds lastiger om kamppersoneel te berechten. Dat kwam doordat er hard bewijs nodig was om een misdaad specifiek gericht tegen een persoon te kunnen aantonen. Dat veranderde met de veroordeling van John Demjanjuk in 2011.

De geboren Oekraïner werd dat jaar veroordeeld voor medeplichtigheid aan de moord op duizenden Joden. Hij was bewaker geweest in vernietigingskamp Sobibór in Oost-Polen. Die vaststelling bleek genoeg voor een veroordeling.

Sindsdien is de bewijsdrempel een stuk lager voor het aantonen van medeplichtigheid bij genocide in concentratiekampen. Uiteindelijk kwam de oud-bewake