Alaska, het land van machtige bergketens, zalmen, Amerikaanse zeearenden en bruine beren. In deze lezing echter niets van dat alles, want ik neem u mee naar de rijke Arctische toendra in het uiterste noorden van Alaska, de North Slope. Hier bepaalt een klein knaagdier, de lemming, het verloop van het broedseizoen en staan sneeuwuil en ijsbeer aan de top van de voedselketen.

Sneeuwuilen zijn nomaden en niet aan vaste plekken gebonden, maar dit is één van de meest betrouwbare plekken voor deze fantastische vogels. Vroeg in het broedseizoen, vaak ligt er nog sneeuw, arriveren de vogels en controleren de lemmingstand. Zijn er voldoende van deze knaagdiertjes dan blijven ze om te broeden, zijn er onvoldoende lemmingen dan trekken ze snel verder op zoek naar betere plekken. Begin juni reikt het zee ijs nog tot aan de kust, en dat betekent dat er een goede kans is op ijsberen. De lokale bevolking, die grotendeels uit Inuit bestaat, mag nog op walvissen jagen en de restanten van deze jacht laat men ver buiten het dorp op het strand achter, een buitenkansje voor de ijsberen.

Hoewel er geen plek te vinden is waar je alle “goede” Arctische soorten bij elkaar vindt benadert de toendra in het hoge noorden van Alaska dit streven wel. De plek van roofvogels wordt hier ingenomen door roofmeeuwen, jagers. Je vindt hier drie soorten; middelste jagers, die net als sneeuwuilen vrijwel volledig afhankelijk zijn van lemmingen, kleine en kleinste jagers. Uniek is het voorkomen van alle vier de eiders waaronder die drie prachtige Arctische eiders; koningseider, stellers eider en de uiterste zeldzame brileider. Op de talloze meertjes vinden we ook nog eens drie soorten duikers; roodkeelduikers, parelduikers en soms zelfs geelsnavelduikers. Deze laatste broeden op de grotere meren welke als laatste ijsvrij zijn. Vroeg in het broedseizoen zie je ze vooral vliegend wanneer ze de ijssituatie aan het beoordelen lijken te zijn. Hoewel ze hier niet broeden is er een goede kans dat we de prachtige vorkstaartmeeuw op doortrek aantreffen. Vaak blijven ze een paar dagen hangen en zijn ze in het geheel niet schuw. Steltlopers zijn talrijk; grauwe en rosse franjepootjes draaien pirouettes op het water en gestreepte strandlopers tonen hun bijzondere baltsvlucht waarbij ze hun keelzak opblazen en een vreemd hoempend geluid laten horen. Je vindt hier typische Amerikaanse soorten als grijze strandloper, alaska strandloper, bairds strandloper, Amerikaanse goudplevier en grote grijze snip, maar ook een bekendere soorten als de bonte strandloper en drieteenstrandloper. Een buitenkans is de vondst van een baltsplaats van blonde ruiters, de steltloper met misschien wel het meest bizarre baltsgedrag. Het aandacht trekken begint met het beurtelings in de lucht steken van dan weer de ene vleugel en dan weer de andere, een gedrag wat we bij wel meer steltlopersoorten zien. Maar op het hoogtepunt van de balts worden beide vleugels gestrekt en draait het mannetje als een potloodventer om het vrouwtje heen. Voor de liefhebbers van zangvogels tenslotte zijn er nog sneeuwgorzen en ijsgorzen.

Midden in de nacht loopt opeens het hele dorp uit. Niet iedereen zal enthousiast worden van de achterliggende reden, maar het is onderdeel van het leven in deze noordelijke Inuit nederzettingen.